Etymologiadata:imsm:hähnä

Sanatista

*hähnä

Vastineet:

mksm. *hähnä < kksm. *šäšnä < vksm. *śäśnä (P.K.)

SSA:n sana-artikkeli

hähnä (Lönnr 1874; paik. Uus), häähnä (Lönnr), hähni (paik. Uus) ’tikka, Picus (Lönnr:n mukaan kirjava tikka, Dendrocopos) / Specht
~ viE (h)ähnkirjava tikka’ | li ēʾń(əz) id.
= lp čaiˈhnetikka’ | tšer šištə | votj syrj śiź id. (Tähän sanueeseen aiemmin liitetty mdE šekšej, M šäkši(kirjava) tikka’ ei äänt. sovi tähän yhteyteen: sen vastineita voivat olla vi ähknärhi’ ja tšerI t́śekt́śem, tšektšemtikli’). — Dissimilaatioon viitaten on hähnä sanaan liitetty myös sm rähni (Flor 1702; Gan 1786 rinn. röhni, Lönnr lisäksi rähmi; ei murt.) ’vihreä tikka’, joka kuitenkin on mahd. metateesin tulosta sanasta närhi.
Lähdekirjallisuus:
  • Wiklund 1894 LpChr 116 (sm ~ lp)
  • Wiklund 1896 SUST 10 148–49 (+ md)
  • Paasonen 1902–03 FUF 2 188 (+ vi tšer votj syrj)
  • Paasonen 1903 s-laute 111 (? md)
  • Äimä 1919 SUST 45 59 (+ vi rähn)
  • Toivonen 1928 FUF 19 199 (+ li; ei md)
  • Toivonen 1953 UAJ 25 174 (sm rähni jne. perustuvat ehkä dissimilaatioon; ims-perm *šäśnä, *śäšnä t. *šäćnä)
  • SKES 1955 95
  • E. Itkonen Vir 1966 275 (sm -hn- ilm. sananalkuisen h:n vaikutusta)
  • Mäger 1967 ELinnunim 115–16 (Kettuseen viitaten vi rähn < närhi)
  • M. Korhonen 1981 Johd 179 (sm ~ lp)
  • UEW 1988 772

SSA:n jälkeen kannatetut etymologiat

Uralilainen
Lähde, s. M S E L Väite Argumentit
Paasonen 1902–3 FUF: 188 + = saaL tjáj(h)nne, P čáihni, Ki čieš̜̄n̜, ma шиште, ko udm сизь 'tikka'
SKES 1955: s.v. hähnä Tarkennus: = saaU tjàihnee, L P, I čä(ä)šni, Ko čeäš̄nn, Ki, T čeaš̄na ~ čaš̜̄n̜e, ma pe; tähän myös vsm rähni ~ röhni 'kirjava tikka', vi rähn 'tikka'
UEW 1988: s.v. śäšnä ~ šäćnä x Tarkennus: = saa ma pe; tähän myös ims r-alkuiset ims muodot selittyvät yhdensuuntaisesta, saa ja pe toisensuuntaisesta assimilaatiosta
Koponen 1998: 203 + Tarkennus: = saa ma pe < *šäćnä; samaa sikermää myös ims r-alkuiset assimilaatiot > *šäšnä > ims ja > *ćäćnä > muut
Aikio 2015 SUSA: 64 Tarkennus: = saa ma pe < *śäśnä

EVE:n sana-artikkeli

EVE:hähnä

Keskustelu

Etymologiadata talk:imsm:hähnä